1287 settembre 14, nella cappella di San Paolo a Pistoia.

In Christi nomine, amen. Arrighus cui dicitur Righus filius Gionis olim Iacopi Rosonis de cappella Sancti Pauli, asserens se esse etatis XIIII | annorum, de comsensu et volumptate dicti sui patris hiis presentis, per verba de presenti petit et voluit dominam Gemmam cui dicitur Gemmina condam | Bandelle Fortis in suam uxorem legitimam et in eam tamquam in suam uxorem legitimam consensit. Et dicta domina Gemma, de comsensu et volumptate | Martini Fortis sui propinqui ex parte patris et Mossche Strinati sui propinqui ex parte matris, per eandem verba petit et voluit | dictum Arrighum in suum virum legitimum et in eum tamquam in suum virum legitimum comsensit. Qui Arrighus proficiens se^(a) in hoc casu | vivere velle^(b) lege Longobarda, de comsensu dicti sui patris, donavit suprascripte domine Gemmine nomine mete libras XV bonorum denariorum florinorum parvorum, | videlicet super uno petio terre posito in territorio de Vignole, in loco dicto Canpo Castri, cui dicuntur esse fines: a I^a viam, a II^a et tertia | Francesschi Aveduti, vel si qui alii sunt ei fines veriores. Cui donationi dictus Arrighus tale apposuit pactum et conditionem | quod, si accederet dictum Arrighum premori dicte domine Gemmine sue uxori sine filiis dicti Arrighi et heredes dicti Arrigi, | infra annum post eius decessum dederint et solverint dicte domine Gemmine sue uxori dictas XV libras, quod dicta | donatio irritetur et sit cassa et vana et nullius eficacie vel valoris, alioquin valeat et teneat ei et suis heredibus | donec dicte XV libre fiuntur dicte domine Gemmine integraliter persolute. Quam donationem et omnia et singula suprascripta et infrascripta | promisit et convenit dictus Arrighus stipulatione solempni dicte domine Gemmine de consensu dicti sui patris senper de cetero firma et | rata habere et tenere et contra non facere vel venire et defensionem et evictionem dicte donationis ab omni persona et loco^(c) in causa et extra suis expensis | defendere et exbrigare^(d). Alioquin promisit et convenit eidem, de consensu dicti sui patris, dare et solvere pro pena et nomine pene dupplum | dicte donationis; et dampna omnia et expensas, que propterea in causa et extra fierent, resarcire; qua pena data et soluta vel non, predicta omnia et penam | promisit nicchilominus in sua permaneant firmitate; pro quibus omnibus et singulis^(e) suprascriptis observandis et actendendis et specialiter predicta pena solvenda | obligavit dictus Arrighus de comsensu dicti sui patris dicte domine Gemmine se et suos heredes et bona. Quatenus dicta domina | Gemmina de comsensu et auctoritate et volumptate dictorum Martini et Mossche propinquorum suorum dedit et concessit eidem Arrigho | in dicte et pro dicte et nomine dotis sue iure proprio, videlicet medietatem pro indiviso unius petii terre clausure et unius domus siti | in dicto petio terre, posito in territorio de Monte Magno, illoco^(f) dicto A Gorgho, cui toti dicuntur esse fines: a I^a Sirice Stelle, a II^a Toderighi domini Ranerii, a III^a via, a IIII^a domini Curradi domini Ranerii; et medietatem pro indiviso unius petii terre | positi in dicto territorio, cui toti sunt fines: a I^a Sirice Stelle, a II^a dicti domini Curradi, a III^a heredum Marchesi, a IIII^a Puccini | Benuti; et medietatem pro indiviso unius petii terre positi in dicto territorio, inter Stellam et Gorarium, cui toti sunt fines: a I^a Iohannis | Verini, a II^a et tertia Stella, a IIII^a Gorarium; et medietatem pro indiviso unius petii terre positi in dicto territorio, in loco dicto | Padule, cui toti sunt fines: a tribus partibus heredum Pegolotti, a IIII^a Braccii Parigii de Serravalle; et medietatem pro indi|viso unius petii terre positi ibidem, cui toti sunt fines: a I^a Stolfi Barti, a II^a Tederighi domini Ranerii, a III^a | domini Berci domini Ranerii, a IIII^a heredum Iohannis Pegolotti; et medietatem pro indiviso unius petie terre olivate et terre | laborandarumet unius iuncte domus site in ipso petio terre, posito in territorio de Monte Magno, in loco dicto Collarso, cui toti sunt fines: | a I^a classus, a II^a Venture Fortis, a tertia Stolfi Barti; et medietatem pro indiviso unius petii terre vineate, olivate et ficate, positi ibidem, | cui toti sunt fines: a I^a Martini Fortis, a II^a Stolfi Barti, a III^a heredum Michelis Guidalostis; et medietatem pro indiviso | unius petii terre laborandarum parti et parti bosschate, positi ibidem, cui toti sunt fines: a I^a Martini Fortis^(g), a II^a heredum Bernar|di Bonvicini, a III Venture Fortis, a IIII^a via; et medietatem pro indiviso unius petii terre castagneti positi parti in terri|torio Sancti Barunti et parti in territorio de Monte Magno, in loco dicto Colle Meçano, cui toti sunt fines: a I^a Martini | Fortis, a II^a usti Bonfantis, a III^a Stolfi Barti et Venture Fortis; et medietatem pro indiviso tertie partis unius | petii terre pro indiviso, positi in territorio de Monte Magno, loco dicto Collina, cui toti sunt fines: a I^a via, a II^a | Forra, a III^a heredum Cinelli; et medietatem pro indiviso trium partium pro indiviso de otto partibus unius domus posite Pistorii, in | cappella Sancti Pauli, cui toti sunt fines: a I^a via, a II^a heredum Draganti et Inghilgotti, a III^a Foresini Iustamotis, | a IIII^a heredum Salvi^(h) Guidi Ormanni et omnia alia iura sua et actiones sibi competentia et competentes; cedens et mandans eidem | Arrigho ex predicta causa concessionis et dationis in dotem, omnia iura et actiones sibi competentia⁽ⁱ⁾ et competentes, iustis medietatibus suprascriptarum | rerum et petiorum terre et eorum partium eidem Arrigho a dicta domina Gemmina in dotem datis, et concessit et fecit et constituit eum exinde | dominum et procuratorem ut in rem suam; que omnia et singula suprascripta dicto Arrigho in dotem data et concessa dicta domina Gemmina | pro dicto Arrigho et eius nomine se constituit possidere donec de predictis corporaliter ademptus fuerit possessionem; quam adipiscendi | licentiam ei dedit auctoritate sua ad habendum, tenendum, possessionem usufructuandum et exinde quicquid sibi facere placuerit facendum. | Quam concessionem et dationem et in dotem et omnia et singula suprascripta et infrascripta promisit dicta domina Gemmina stipulatione solempni senper | de cetero firma et rata habere et tenere et contra non venire et de defensione et evictione dictarum medietatum petiorum terrarum et domorum et iura ab omni | persona et loco in causa et extra defendere et exbligare suis expensis, sub pena duppli rei; unde ageretur et refectione dampnorum omnium et | expensarum et intercesse lite et extra et obligavit sui et suorum heredum; qua pena data et soluta vel nicchillominus^(j), rato | manente contractu et omnibus et singulis suprascriptis et pena promissionis, renuntians benefici Velleiani senatus consulti et fori privilegi et omni alii suo | iuri et exceptioni et legum auxilio. Actum Pistorii, in cappelle Sancti Pauli, in domo Mossche Strinati, pressentibus Bonato Diodati Gratia | et Nuto Franchi, Manno Ronçinecti, Cennino Cessini, testibus ad hec vocatis et rogatis. Sub anno dominice nativitatis MCCLXXXVII,| inditione prima, die XIIII mensis settembris.

(SN) Ego Bartolomeus condam Toççi, inperiali auctoritate iudex ordinarius adque notarius predicta omnia inveni, vidi | et legi in actis seu habreviaturis Lunardi Gualfredocti notarii et ea omnia inde trascripsi et fideliter | exemplavi de licentia et auctoritate mihi data et concessa a domino Bonaccurso iudice causarum Comunis Pistorii et | assessore nobilis militis domini Tosolati de Ubertis potestatis et capitani populi Pistorii in palatio Comunis ad | banchum ubi sedet pro iustitia rendenda, pressentibus Romano quondam Lucis et Moçço Ranerii testibus rogatis | et vocatis. Sub anno dominice nativitatis MCCCV, indictione tertia, die XVI februarii.

a. se aggiunto nell'interlineo sup.  b. velle aggiunto nell'interlineo sup.             c. B lo                    d. -bri- corr. da li                 e. singulis aggiunto nell'interlineo sup.           f. Così B                               g. -s corr. da altra lettera                 h. Salvi aggiunto nell'interlineo sup. con diverso inchiostro                              i. B competet(ia) senza segno abbr.                               j. nicchillominus ripetuto